Δυσλεξία και μαθησιακά προβλήματα

Ο πιο κακός ο μαθητής.. .
Μπορεί να μην τα... φόρτωσε στον κόκορα
Τα μαθησιακά προβλήματα αναγνωρίζονται και αντιμετωπίζονται. Οι περισσότεροι γονείς σπεύδουν να χαρακτηρίσουν ως «τεμπέλικο» το παιδί τους όταν δεν ανταποκρίνεται στις σχολικές διαδικασίες και απαιτήσεις. Αυτό συμβαίνει γιατί μπορεί να αγνοούν ή να παραβλέπουν το ενδεχόμενο να είναι δυσλεκτικό ή να αντιμετωπίζει κάποια άλλη, ειδική μαθησιακή διαταραχή. Σύμφωνα με ορισμό για τις Μαθησιακές Δυσκολίες, «πρόκειται για μια ανομοιογενή ομάδα διαταραχών που εκδηλώνονται σε μία ή περισσότερες από τις βασικές ψυχολογικές λειτουργίες που σχετίζονται με την κατανόηση ή τη χρήση της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής, του συλλογισμού ή των μαθηματικών ικανοτήτων, δηλαδή του γραπτού ή προφορικού λόγου ή και των δύο»εντοπίστε τις έγκαιρα και αναζητήστε τη βοήθεια των ειδικών.

Τα πιο συχνά συμπτώματα διαταραχών στο γραπτό λόγο είναι τα ακόλουθα:

• Συντόμευση λέξεων (π.χ. «στάτης» αντί «στρατιώτης») . Αντικατάσταση γραμμάτων που μοιάζουν φωνητικά ή οπτικά μεταξύ τους, όπως π.χ. «αδερβός» αντί «αδερφός») .
• Παράλειψη ή επανάληψη γραμμάτων στην ίδια λέξη (π.χ. «λιμούλα» αντί «λιμνούλα») . Αντιστροφή και μετάθεση γραμμάτων και συλλαβών μέσα στην ίδια λέξη (π.χ. «φέένω» αντί «φέρνω») .
• Σύγχυση με τα συμφωνικά συμπλέγματα (π.χ. «πάτσα» αντί «πάστα» ).
• Αγνόησή των σημείων στίξης. « Παρατονισμός» λέξεων.
• Παράλειψη ή επανάληψη μικρών, λειτουργικών λέξεων (όπως «Και», «Να», «θα» ).
• Ακατάστατη γραφής. Ανάποδη (καθρεπική) γραφή (Π.Χ. «Χα» αντί «αχ», «αν» αντί «Να» ).
• Συντακτικά λάθη. Δυσκολίες και λάθη στην αντιγραφή.

Προφορικός λόγος

Αντίστοιχα, τα πιο συχνά συμπτώματα διαταραχών στον προφορικό λόγο είναι τα εξής:

• Συλλαβιστή ανάγνωση, κυρίως στις πρώτες τάξεις του δημοτικού αλλά και αργότερα, λέξη προς λέξη, χωρίς ρυθμό στη φωνή. Απώλεια της σειράς στο κείμενο, ιδιαίτερα σε κάθε αλλαγή αράδας, παράλειψη ή επανάληψη μικρών λέξεων (όπως «Και», «Να», «το») αλλά και ολόκληρων φράσεων.
• Ανάποδη (καθρεπτική) ανάγνωση μικρών λέξεων (π.Χ. «Χα» αντί «αχ» , « αν» αντί «Να» , «νωπό» αντί «πονώ») .
• Αντικατάσταση λέξεων (Π.χ. «Πόδι» αντί «παιδί», «ποτίζω» αντί «μαυρίζω» ). Πρόσθεση επιπλέον φθόγγων ή συλλαβών (π.χ. «πανολοπλία» αντί «πανοπλία») .
• Αγνόησή των σημείων στίξης.

Το σύνδρομο της δυσλεξίας

Η «σύνθετη νευρολογική κατάσταση», όπως έχει οριστεί από Εταιρεία Δυσλεξίας, σχετίζεται περισσότερο με τον έλεγχο του γραπτού λόγου και με προβλήματα στην αριθμητική. 'Έτσι, εκτός από τα παραπάνω συμπτώματα (μέρος αυτών ή όλα), ένα δυσλεκτικό παιδί:

Δεν κατανοεί εύκολα τους μαθηματικούς όρους και δεν συγκρατεί την προπαίδεια.

• Αντιστρέφει γράμματα-αριθμούς (ε αντί 3).
• Συγχέει τα αλγεβρικά σύμβολα (κυρίως αυτά που «μοιάζουν» μεταξύ τους, όπως + και χ, - και =).
• Μπερδεύεται και δεν μπορεί ν' ακολουθήσει τις κινήσεις του γυμναστή (γενικότερα, μπερδεύει τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα). Δυσκολεύεται ν αντιγράψει από τον πίνακα ή από σημειώσεις.
• Δυσκολεύεται, επίσης, ν' αντιληφθεί έννοιες σχετικές με τη σειρά και τη διαδοχή.

Σε κάθε περίπτωση, ο πιο συχνός και φαινομενικά απλός ορισμός οποιασδήποτε μαθησιακής διαταραχής είναι «η αδυναμία ενός μαθητή ν' ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός κανονικού σχολείου » , που μπορεί να συνοδεύεται από διαταραχές στη συμπεριφορά, στο συναίσθημα, στην ικανότητα συγκέντρωσης και προσοχής.

Για μια ουσιαστική διάγνωση απαιτούνται: η λήψη λεπτομερούς ιστορικού του παιδιού (συναισθηματική, σωματική και κινητική ανάπτυξη, διατροφή, σχέση με τους γονείς και την οικογένεια) η φυσική εξέτασή του και ο αποκλεισμός παιδιατρικών διαταραχών που μπορεί να επηρεάσουν τη μάθηση (όπως διάφορες παρασιτώσεις, άσθμα ή αναιμία). Για να εξαλειφθεί ένα μαθησιακό πρόβλημα απαιτείται έγκαιρη αντιμετώπιση με ψυχολογική υποστήριξη, λογοθεραπεία και ασκήσεις ανάγνωσης και γραφής από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού ή ακόμη και από την προσχολική ηλικία.